موت کورت فیلیپ سی جساپ؛ بزرگترین موت کورت حقوقی بین المللی

موت کورتی فراتر از یک شبیه سازی: یک ابرچیستان بنام جساپ

موت کورت جساپ، که نام کامل آن «مسابقات موت کورت بین‌المللی فیلیپ سی جساپ» است، از سال 1960 به عنوان بزرگترین موت کورت جهان، دانشجویان حقوق را از بیش از 100 کشور گرد هم می‌آورد. جساپ، ورای یک موت کورت و یک فرهنگ است چرا که هر ساله قریب به 700 دانشکده حقوق از سرتاسر جهان بدان مشغول اند و سرمایه گذاری می کنند تا از دیگری سبقت بگیرند و بر اعتبار خود بیافزایند.

شبیه سازی دیوان بین المللی دادگستری؛ نه در لاهه، بلکه در واشنگتن

این رقابت معتبر، شبیه‌سازی دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) است و فرصتی بی‌نظیر برای دانشجویان فراهم می‌کند تا مهارت‌های خود را در زمینه حقوق بین‌الملل به بوته آزمایش بگذارند. دیوان بین المللی دادگستری که بزرگترین مرجع حل و فصل اختلافات میان دولتی است و نهاد قضایی سازمان ملل متحد به حساب می آید. دیوانی که فعالیت در آن در اول صف آرزوی هر مشتاقی به حقوق بین الملل است.

هر ساله، یک پرونده فرضی پیچیده توسط متخصصان برجسته حقوق بین‌الملل طراحی می‌شود. این طراحان سناریو، توسط نهاد دانشجویان حقوق بین الملل که در واشنگتن ایالات متحده مستقر است و برگزار کننده اصلی موت کورت جساپ است انتخاب میشوند تا با استفاده از مسائل روز و جاری و متناقض حقوقی بین المللی، خواب و خوراک را به مدت 6 تا 10 ماه از یک دانشجویان بگیرند.

سناریو اغلب در اواسط ماه سپتامبر و از طریق وبسایت ایلسا منتشر میشود و مشتمل بر 4 سوال یا مسئله است که میتواند درباره حقوق دریاها، همکاری دولتها در دیوان کیفری بین المللی برای دستگیری رئیس جمهور یک کشور، استفاده از تجهیزات خودمختار در جنگ، تعرفه واردات کالا، دزدی دریایی، دخالت در انتخابات، تعلیق حساب کاربری یک شخص مهم دولتی در فضای مجازی، دستگیری وزیر امور خارجه در کشور ثالث و … باشد که بایستی از عینک وضعیت کنونی حقوق بین الملل و شناور شدن در دریای معاهدات، عرف، اصول کلی حقوقی، قطعنامه ها، دکترین و آرای دادگاه های داخلی و بین المللی توسط تیم ها استخراج و مورد استفاده قرار گیرد.

ساختار اجرایی مسابقات موت کورت جساپ

همانند اکثر موت کورت ها، موت کورت جساپ هم از دو مرحله کتبی و شفاهی تشکیل شده و اعضای تیم آهسته و گام به گام از طریق این پروسه پیشرفت می کنند.

• مرحله کتبی: در این مرحله که ابتدایی ترین فاز اجرایی جساپ است، تیم ها درگیر پژوهش، تحقیق و تجزیه و تحلیل دقیق در ارتباط با موضوع پرونده میشوند و یک لایحه از جانب خواهان پرونده و یک لایحه هم از جانب خوانده پرونده آماده می کنند.

لوایح اصولا بایستی تا اواسط ژانویه ارسال شوند. بر اساس اعلام ایلسا، قضاتی که در وبسایت ثبت نام کرده اند (که از شرکت کنندگان سابق این موت کورت اعم از قضات دادگاه ها، وکلا، اساتید دانشگاهی و … در سرتاسر جهان هستند) شروع به ارزیابی لوایح تیم ها می کنند و بر اساس نظم لایحه، رعایت نکات شکلی، قدرت تحلیل و سایر موارد به لوایح نمره می دهند. ممکن است یک قاضی از کنیا، دیگری از آلمان و یک قاضی هم از آرژانتین لایحه یک تیم ایرانی را بررسی کند و میانگین نمرات قضات مرحله لوایح، نمره اصلی آن تیم محسوب می شود.

• مرحله شفاهی: سپس، بر اساس اعلام برگزار کننده دور ملی هر کشور که در ایران و تا سال 2024 موسسه ام آی اس بوده، تیم ها خود را برای رقابت شفاهی آماده می کنند. آماده سازی تیم ها برای مرحله شفاهی دقیقا پس از ارسال لوایح است که بطور تقریبی از اواسط ژانویه آغاز میشود. بیراهه نیست اگر بگوییم اهمیت مرحله شفاهی برای تیم ها دو برابر مرحله کتبی است و عملکرد اعضای تیم میتواند نقش موثرتری را در موفقیت تیم ها داشته باشد. هر تیم در طرف خواهان بایستی 2 ارائه دهنده و در طرف خوانده هم بایستی 2 ارائه دهنده (موتر یا اورالیست) داشته باشد.

موت کورت جساپ، فارغ از جنبه رقابتی، تجربه‌ای ارزشمند برای دانشجویان حقوق محسوب می‌شود. این رقابت، دانشجویان را با چالش‌های واقعی در دنیای حقوق بین‌الملل آشنا می‌کند و به آن‌ها فرصتی برای تبادل نظر و ایده با همتایان خود از سراسر جهان می‌دهد.

دانشجوی ایرانی از طریق موت کورت و علی الخصوص جساپ، با تیم هایی متشکل از دانشجویان دانشگاه آکسفورد، کلمبیا، آمستردام، هاروارد و غیره مسابقه میدهد و باب ارتباط و یادگیری او فراهم می آید.

در کنار این امتیاز، تجربه سفر و تماشای دنیای حقوقی خارج از ایران، یکی از نتایج ارزشمند و تغییردهنده زندگی یک شرکت کننده جساپ است. در نهایت، موارد زیر فواید شرکت در جساپ است که به آن میپردازیم:

• موت کورت جساپ به دانشجویان کمک می‌کند تا شبکه‌ای از ارتباطات حرفه‌ای در سطح بین‌المللی ایجاد کنند.
• این رقابت، رزومه دانشجویان را تقویت می‌کند و شانس آن‌ها را برای یافتن شغل در زمینه حقوق بین‌الملل و سایر گرایش های مورد علاقه خود را فزایش می‌دهد. 90 درصد کارآموزان شرکت نستله ایران، که یک شرکت چندملیتی است، از اعضای تیم های جساپ بودند. بسیاری از کارشناسان و کارآموزان و روسای سایر شرکت های تجاری و دفاتر حقوقی جساپی بودند. همچنین نبایستی از تعداد بالای نیروی جساپی سازمان های بین المللی چون سازمان ملل متحد و آژانس های وابسته به آن غافل شد.
• موت کورت جساپ، شور و اشتیاق به حقوق بین‌الملل را در دانشجویان تقویت می‌کند و آن‌ها را به تعهد در قبال عدالت جهانی تشویق می‌کند.
• موت کورت جساپ، فرصتی بی‌نظیر برای دانشجویان حقوق است تا در یک محیط چالش‌برانگیز و پویا، مهارت‌های خود را ارتقا دهند و به درک عمیق‌تری از حقوق بین‌الملل دست پیدا کنند.

میتوان مدعی شد که جساپ یکی از قدیمی ترین موت کورت هایی است که ایرانی ها در آن شرکت می کنند. از سال 2013 تا به امروز، بیش از 10 سال است که هر دوره، تیم قهرمان کشورمان، ایران را در دور بین المللی موت کورت جساپ نمایندگی می کند.

شرکت در مسابقه و اطلاعات تکمیلی

برای راهیابی به در بین المللی جساپ بایستی ابتدا در دور ملی ایران قهرمان و یا به اصطلاح qualify شوید. ایلسا (انجمن دانشجویان حقوق بین الملل) که مقر آن در واشنگتن است، این مسابقات را با همکاری اسپانسرهای مطرحی همچون white & case که از دفاتر حقوقی بنام هستند در این شهر برگزار می کند.

یکی از شرایط متفاوت این موت کورت به نسبت سایر رقابت ها این است که همه اعضای تیم بایستی از یک دانشگاه باشند. پس هنگام تشکیل تیم به این نکته بایستی توجه داشته باشید. همچنین برای کسب اطلاعات تکمیلی و دقیق و مراحل ثبت نام، به وبسایت رسمی موت کورت جساپ به آدرس اینترنتی www.ilsa.org مراجعه نمایید.

قهرمان های ایران از سال 2016 تا 2024 عبارتند از: