مسابقات موت کورت دیوان کیفری بین المللی: گامی بلند در جهت ارتقای دانش عملی و نظری در زمینه ی حقوق کیفری بین المللی

مسابقات شبیه سازی دیوان کیفری بین المللی (ICC) که گاه با عنوان ICC MCC یا IBA ICC Moot شناخته می شود، مهم ترین مسابقه جهانی برای دانشجویان حقوق در زمینه حقوق کیفری بین المللی است. این رویداد سالانه معتبر، بسیار بیش تر از یک رقابت ساده و یا یک شبیه سازی ناشیانه است. این تجربه آموزشی، می تواند با سوق دادن شرکت کنندگان به کسب تجربه ای جهانی، به واقع دانش ایشان را در زمینه ی حقوق کیفری بین المللی، متحول نماید. مسابقات موت کورت دیوان کیفری بین المللی، درک عمیقی از نظام عدالت کیفری بین المللی را در ذهن دانشجویان ایجاد می نماید و موجب انگیزه و اشتیاق جدی برای قدم گذاشتن در این زمینه می گردد. 

عرصه ای شبیه سازی شده برای حقوقدانان بین المللی که مشتاق یادگیری و رشد فردی هستند

موت کورت دیوان کیفری بین المللی به شیوه ای دقیق، آیین رسیدگی در دیوان کیفری بین المللی ) را شبیه سازی می کند. این محکمه، نخستین و تنها محکمه دائمی بین المللی است وظیفه ی محاکمه ی اشخاصی را برعهده دارد که مرتکب شنیع ترین جرایم از نظر جامعه بین المللی شده اند. نسل کشی، جرائم علیه بشریت، جرائم جنگی و تجاوز سرزمینی، جرائم تحت صلاحیت دیوان هستند و می توانند موضوع این شبیه سازی باشند. تیم های شرکت کننده در این مسابقه با پرونده ای پیچیده و ساختگی مواجه می شوند که جزئیات حقوق کیفری بین المللی در آن مطرح شده است. دانشجویان باید در سه نقش دادستان، وکیل مدافع و نمایندگان قربانی یا نمایندگان یک دولت در این مسابقه به ایفای نقش بپردازند و استدلال ها و استراتژی های دقیقی را برای هر یک از این نقش ها بکار بگیرند. 

نگاهی به مراحل مختلف موت کورت دیوان کیفری بین المللی

مسابقه موت کورت دیوان کیفری بین المللی دارای ساختاری دقیق و متشکل از دو مرحله است و بنا دارد تا در هر یک از این دو مرحله، مهارتهای جدیدی را به شرکت کنندگان بیاموزد:

• مرحله کتبی: این مرحله در واقع، مرحله ای است که در آن، مبانی علمی مسابقه، طرح ریزی می شود. تیم ها در این مرحله با دقت و وسواس بسیار به تحقیق در خصوص سوالات اصلی مسابقه می پردازند و لوایحی جامع و کامل را از طرف سه نقش دادستان، وکیل مدافع و نمایندگان قربانی یا نمایندگان یک دولت به نگارش در میآورند. سپس این لوایح، توسط گروهی از افراد که در این زمینه تخصص دارند و در این مسابقه به آن ها ارزیاب یا Evaluator گفته می شود از منظر شکلی و ماهوی مورد سنجش قرار می گیرند و تیم هایی که قانع کننده ترین، مستدل ترین و مستندترین استدلال ها را در لوایح خود بکار بردهاند و اصول شکلی نگارش لایحه را نیز مدنظر داشته اند، امتیاز بیشتری در مرحله کتبی کسب خواهند نمود. لوایح عموما از منظر شکلی (فونت، حاشیه بندی، شیوه ارجاع دهی و …)، دستور زبان، میزان استنادات، مرتبط بودن آن ها، میزان ارجاع صحیح به وقایع پرونده، ساختار منطقی لایحه، دامنه ی تحقیق و پژوهش، دقیق بودن استدلال ها و قدرت اقناعی آن ها مورد ارزیابی قرار می گیرند.  
• مرحله شفاهی: شهر لاهه در کشور هلند که به دلیل واقع شدن دیوان کیفری بین المللی در آن، قلب تپنده ی حقوق کیفری بین المللی است، صحنه ی برگزاری دور شفاهی مسابقات موت کورت دیوان کیفری بین المللی است. تیم های واجد شرایط که از مرحله کتبی به این دور راه پیدا کرده اند، فرصت خواهند داشت تا در مرحله شفاهی، استدلال های خود را در پیشگاه هیئت هایی برجسته، متشکل از قضات دیوان کیفری بین المللی، حقوقدانانی با تجربیات بی نظیر و اساتید و پژوهشگران دانشگاهی ارائه نمایند. فضای این مسابقه در هنگام ارائه های شفاهی شرکت کنندگان، بسیار علمی و پویا است و استدلال های دقیق تیم های شرکت کننده در شرح دفاعیات یا در هنگام پاسخ دادن به سوالات هیئت قضات، مباحث حقوقی جذاب و عالمانه ای را شکل می دهد. مسابقات مقدماتی دور شفاهی معمولا در دانشگاه لیدن هلند و مسابقه نهایی در سالن های اصلی و اعجاب انگیز دیوان کیفری بین المللی برگزار می گردد و تجربه ای بی نهایت منحصربفرد را برای شرکت کنندگان و به خصوص فینالیست های مسابقه به ارمغان می آورد. 

آنچه با شرکت در این مسابقات به دست می آورید: سکوی پرتابی به سوی موفقیت

در مسابقه موت کورت دیوان کیفری بین المللی، برنده یا بازنده بودن مسئله ی اصلی نیست. این مسابقه، مسیری است که دانش نظری و عملی هر یک از شرکت کنندگان را متحول می کند. در ادامه به تنها بخشی از مزایای ارزشمند شرکت در این مسابقه برای دانشجویان اشاره می کنیم:

• کسب دانش به شیوه ای بی بدیل: دانشجویان درک عمیقی از دانش حقوق کیفری بین المللی، پیچیدگی های اساسنامه رم -سند موسس دیوان کیفری بین المللی- و رویه قضایی این دیوان به دست می آورند.
• تقویت مهارت های حقوقی: این مسابقه، مهارت های پژوهش، نگارش حقوقی و دفاع شفاهی را که برای هر وکیلی ضروری است، تقویت می نماید. دانشجویان تفکر انتقادی را فرا می گیرند، مسائل حقوقی پیچیده را تجزیه و تحلیل می کنند و استدلال های خود را به گونه ای قانع کننده در محیط دیوان ارائه می نمایند.
• فرصتی به منظور شبکه سازی در سطح بین المللی: این رقابت، باعث تقویت ارتباط با همتایان در سراسر جهان می گردد که همگی، شور و اشتیاقی فراوان برای یادگیری حقوق بین الملل دارند. این ارتباطات می تواند مقدمه ای برای دوستی های طولانی مدت باشد یا به شبکه ای ارزشمند از افراد هم حرفه بدل شود که به رشد یکدیگر کمک می نمایند.   
• دریچه ای به سوی موقعیت های شغلی و تحصیلی بین المللی: شرکت در مسابقه موت کورت دیوان کیفری بین المللی، شرکت کنندگان را از دیگر دانشجویان حقوق، متمایز می سازد. دانشگاه ها، سازمان ها و کارفرمایان خارجی عموما شرکت در چنین رویدادی را به منزله دانش حقوقی عالی، تعهد جدی به عدالت کیفری بین المللی و توانایی رشد و پیشرفت در محیط کاری پرفشار قلمداد می کنند. لذا، داشتن این تجربه در رزومه، می تواند درهایی را به روی موقعیت های شغلی و تحصیلی ممتاز در کشورهای توسعه یافته، باز کند.

چه افرادی برای شرکت در این مسابقه، واجد شرایط هستند؟

دانشجویان حقوق از دانشگاه های سراسر جهان برای شرکت در مسابقه موت کورت دیوان کیفری بین المللی، واجد شرایط هستند. در همین راستا، برخی دانشگاه ها دورهای مقدماتی داخلی را برای انتخاب تیمی که قرار است از آن دانشگاه ها نمایندگی کند، برگزار می نمایند. به موجب قواعد برگزاری این مسابقات، تنها دانشجویانی که در حال تحصیل در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد یا JD هستند امکان شرکت در این رویداد را دارند. همچنین، دانشجویانی که جواز فعالیت حقوقی را ازجمله از طریق قبولی در آزمون کانون وکلا به دست آورده اند، امکان شرکت در این مسابقه را ندارند. این محدودیت ها برای مربی و دستیار مربی تیم ها وجود ندارد و از این مقررات مستثنی هستند. هر تیم متشکل از سه نفر اورالیست (سخنران) خواهد بود که امکان دفاع شفاهی در مسابقه را دارند. بعلاوه هر تیم می تواند دو نفر ریسرچر (پژوهشگر) و دو نفر مربی داشته باشد که یک نفر مربی اصلی و دیگری دستیار مربی خواهد بود. در هر صورت، تعداد اعضای تیم ها در هیچ یک از مراحل مسابقه نباید بیش از هفت نفر (با احتساب دو مربی) باشد. 

شرکت در مسابقه و کسب اطلاعات بیشتر:

 دانشگاه هایی که علاقه مند به شرکت در این رویداد علمی جذاب هستند، می توانند اطلاعات دقیق و مراحل ثبت نام را در وب سایت رسمی موت کورت حقوق کیفری بین المللی به آدرس  www.iccmoot.comبیابند. مسابقه موت کورت ICC تلاشی مشترک میان چند سازمان کلیدی است که هر کدام نقشی کلیدی در برگزاری و موفقیت چندین ساله آن دارند: 

• مرکز مطالعات حقوقی بین المللی گروسیوس در دانشگاه لیدن: تخصص دانشگاهی این مرکز و پشتیبانی  لجستیکی از برگزاری مسابقه بر عهده این نهاد است.
• کانون بین المللی وکلا (IBA): اعتبار حقوقی کانون و شبکه جهانی وکلای آن، پشتوانه برگزاری این مسابقه است.
• دیوان کیفری بین المللی (ICC): بینش ارزشمندی را برای شرکت کنندگان فراهم می آورد و نام و اعتبار خود را به مسابقات می بخشد.

چنانچه مایل به شرکت در این مسابقات هستید و با حقوق کیفری بین المللی آشنایی ندارید، می توانید در دوره های آموزشی آفلاین آکادمی حقوق یا دوره ی خصوصی آکادمی حقوق که بدین منظور تعریف شده و طیف وسیعی از اطلاعات مورد نیاز برای این رویداد را پوشش می دهد، شرکت نمایید.